BES'te kesintilere sınır geldi, katılımcının kazancı artacak

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) ilk beş yıl içinde katkı paylarından yapılacak giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi toplamı her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8

BES'te kesintilere sınır geldi, katılımcının kazancı artacak
22 Haziran 2015 - 09:23
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) ilk beş yıl içinde katkı paylarından yapılacak giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi toplamı her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5’ini aşamayacak. Düzenlemenin, katılımcıların gelirlerini ve bireylerin sisteme ilgisini artırması bekleniyor.

ALP SÜER / SİGORTAMEDİA

Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 2013 yılında başlayan yüzde 25 oranındaki devlet katkısının etkisiyle hızla büyümeye devam ediyor. Seçim öncesinde siyasal partilerin, seçim beyannamelerinde de önemli bir yer tutan sistemde toplam katılımcı sayısı yaklaşık 5.5 milyon kişiye yükselirken, toplam fon büyüklüğü ise 40 milyar TL’ye ulaştı. Sistemin başlangıcından beri önemli bir tartışma konusu olan “katkı paylarından yapılan kesintiler” sektörde de son günlerde en önemli gündem maddesi. Hazine Müsteşarlığı’nın, mayıs ayı sonunda kesintilerle ilgili olarak yaptığı düzenleme, bunun da temel nedeni. Hazine, 25 Mayıs tarihli, 29366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, ödenen katkı payları üzerinden yapılan kesintiler için bir üst sınır getirdi. Buna göre, sözleşmenin ilk beş yılı içinde yapılacak giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi toplamı her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5’ini aşamayacak. Altıncı yıl sonrası için ise sözleşmenin sona ereceği tarihe kadar yapılabilecek toplam kesinti tutarı, emeklilik hesabındaki devlet katkısı tutarının belirli bir oranını geçemeyecek. 1 Ocak 2016’dan itibaren yürürlüğe girecek düzenlemenin, emeklilik şirketlerin gelirlerini azaltmakla birlikte, katılımcıların kazançlarını ve bireylerin sisteme ilgisini artırması bekleniyor.



Tek bir kesinti bekleniyordu

Sektör temsilcileri arasında uzun süredir, katılımcıların ödedikleri katkı paylarından “giriş aidatı”, “yönetim gider kesintisi” ve “fon toplam gider kesintisi” gibi birden fazla kesinti yapılması yerine kesintilerin sadeleştirilip, tek bir kesintinin yapılması bekleniyordu. Bu nedenle kesintilere bir üst sınır getirilmesi biraz da sürpriz oldu. Bir parantez açıp, okuyuculara bilgi vermek gerekirse ilk beş yıl için getirilen üst sınır ise giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi ile ilgili. Fon Toplam Gider Kesintisi’nde (FTGK) ise kesinti, fon türüne göre, yılbaşından itibaren mevcut durumda olduğu gibi yıllık yüzde 1.09-2.28 arasında değişen oranlarda uygulanacak. Ancak, söz konusu kesinti için de katılımcı açısından iki olumlu düzenleme yapıldığını vurgulamakta yarar var.



Fon bazlı kesintide iade var

Buna göre, emeklilik sözleşmesinin 5. yıldönümünü takiben her yıl, sözleşmeden bir önceki yıl yapılan toplam FTGK’nin belirli bir oranında bir iade yapılacak. Bu iade de 5-15’inci yıllar arasında yüzde 2.5’ten başlayıp her yıl yüzde 2.5 artırılarak 15’inci yıl yüzde 25 oranına kadar yapılacak. 16. yıldan itibarense her yıl sabit yüzde 25 oranında iade olacak. Fon bazlı kesintide iadenin yanı sıra, kıymetli maden ve altın fonlarında FTGK üst limitinin ise yüzde 1.91’den yüzde 1.09’a düşürülmesi de söz konusu fonlara yatırım yapan katılımcılar açısından olumlu bir gelişme. Ayrıca yeni düzenlemeye göre, BES katılımcılarının sistemde katkı payı yatırmaya ara verilmesi halinde ödedikleri aylık 2 TL olan yönetim gideri kesintisindeki tavanın ise kaldırıldığını vurgulamakta yarar var.



Şirketlerin kâr etmesi zorlaşacak

Hazine’nin kesintilerle ilgili yaptığı düzenleme, kuşkusuz tüketici dostu; sistemdeki katılımcıların kazançlarını artıracağı gibi henüz sisteme girmemiş bireylerin de BES’e ilgisini daha çok artıracak. Ancak, madalyonun bir de diğer yüzü var: Düzenleme özellikle ilk yıllarda emeklilik şirketlerin gelirlerini azaltacak. Katılımcılardan yapılan kesintilerin, şirketlerin temel gelir kalemi olduğu düşünüldüğünde, kesintilere sınır getirilmesi, şirketlerin de kâr etmelerini iyice zorlaştıracak. Nitekim, Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) yayımladığı verilere göre, emeklilik branşının 3 yıldır zararda olduğu görülüyor. Emeklilik branşı konsolide kâr/zarar hesabına göre, son olarak olağan faaliyetlerinden 2012 yılında 12.3 milyon TL düzeyinde kâr eden (teknik kâr) sektör, 2013’te 174.7 milyon TL, 2014’te ise 126 milyon TL zarar (teknik zarar) etti. Sektördeki zararlı tablo bu yıl da sürüyor. İlk çeyrek verilerine göre, söz konusu branşta ilk üç ayda da 12 milyon TL’lik zarar söz konusu.



Yıl başına kadar kesintiler ne düzeyde olacak?



  • “Yönetim gider kesintisi”, bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları üzerinden azami yüzde 2 oranında uygulanıyor.




  • Azami yıllık “fon toplam gider kesintisi” ise şirketler tarafından yüzde 1.09 ile yüzde 2.28 oranları arasında yapılıyor.




  • “Giriş aidatı” olarak alınabilecek tutarın üst sınırı ve tahsilat şekli, emeklilik sözleşmesinin kuruluş tarihine göre değişiyor; katılımcıdan peşin, taksitli ve ertelenmiş olarak tahsil ediliyor.




2015’te yürürlüğe girseydi kesinti 108.29 TL’yi aşmayacaktı

Hazine Müsteşarlığı’nın, 25 Mayıs tarihli, 29366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 1 Ocak 2016’da yürürlüğe girecek yönetmeliğine göre, sözleşmenin ilk beş yılı içinde yapılacak giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi toplamı her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5’ini aşamayacak. Brüt asgari ücret, 2015’in 2. yarısı için 1.274 TL. Bunun yüzde 8.5’u da 108.29 TL yapıyor. Düzenleme bu yıl yürürlüğe girseydi, şirketlerin ilk yıl için yapacağı giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi tutarı, 108.29 TL’yi aşamayacaktı.



Uzun vadeli sistemde kalanlar avantajlı olacak

ayhan sincekBireysel Emeklilik Sistemi’nde Hazine Müsteşarlığı’nın, kesintilere ilişkin mevcut yönetmelikte bazı değişiklikler getirdiğini belirten Katılım Emeklilik Genel Müdürü Ayhan Sincek, yönetmelikle ilgili olarak şu görüşleri dile getiriyor: “Yeni düzenleme ile birlikte tek bir kesinti değil fakat kesintilere ilişkin azami bir sınır getirildiğini söyleyebiliriz. Tüm hususları birlikte değerlendirdiğimizde katılımcıların daha uzun süreli sistemde kalması durumunda daha avantajlı olacakları görülmektedir. Şirketlerimiz için de özellikle burada çok çeşitli şekilde ve farklı kesinti yapılarında ürün geliştirmeleri mümkün görünmektedir. Bunların ilk başta aracılara, sonrasında ise müşterilere iyi anlatılması gerekecek.”



Yeni düzenleme sektörün büyümesine katkı yapacak

tuna ugunBireysel Emeklilik Sistemi’nde kesintilerle ilgili yeni düzenlemenin, sektörde faaliyet gösteren şirketler açısından gelirlerin bir miktar azalmasına neden olacağını belirten Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Tuna Uğun, şunları söylüyor: “Ancak, katılımcıların lehine olan bu düzenlemelerin sistemin cazibesini artırarak, uzun vadede sektörün büyümesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sektörün büyümesi ve dünya standartlarına uyumun sağlanması amacıyla gerekli aksiyonların alınmasının sektörün hızlı gelişimi için çok pozitif etkileri olacağını düşünüyoruz.”



Emeklilik branşı 3 yıldır zararda




























YılTeknik kâr* (TL)
2011312.088
201212.330.132
2013-174.796.136
2014-126.031.911
2015**-12.089.267

*Emeklilik branşı konsolide kâr/zarar hesabı.

**İlk çeyrek.
Bu haber 798 defa okunmuştur.

YORUMLAR

  • 0 Yorum